SOSYAL YARDIM PROGRAMLARI NEDİR?

 İnsanlar yaşamak için bazı ihtiyaçlara sahiptirler. Bazı insanoğlu idame, yaşamak için bu gereksinimlerini kolaylıkla karşılarken bazıları ise bu gereksinimlerini karşılamakta güçlük çekmektedir. Bundan dolayı ise devletin, gereksinimlerini yok etmede zorluk çeken insanoğlu için, kurulmuş olan aile ve toplumsal yardım hizmetler bakanlığınca verilen yardımları vardır. Özetlemek gerekirse toplumsal yardım programı gereksinim duyan insanoğlu için meydana getirilen yardımlar bütünüdür. Bu yardım programları ayrı ayrı gerekseme başlıkları altında verilmektedir. Bunlar;

• Aile yardımları
• Engellilere-yaşlılara yönelik yardımlar
• Sıhhat yardımları
• Eğitim yardımları
• Yabancılara yönelik yardımlar

Genel olarak 5 başlık altında sıralayabiliriz.

AİLE YARDIMLARI 2023

Aile yardımları genel bir mevzu olduğundan birkaç başlık altında bu tarz şeyleri sıralayabiliriz. Bunlar; doğum-çoklu doğum yardımı, eşi vefat eden bayanlara yönelik yardım, öksüz ve yetim yardımı, muhtaç asker ailesi-asker çocuğuna yönelik yardım, terör zararına yönelik yardım, afet-acil durum yardımı, işe yönlendirme ve başlama yardımı, barınma-gıda yardımları olarak başlıklandırılır.

Doğum-çoklu doğum yardımı:

15.05.2015 zamanı itibari ile canlı doğum gerçekleştiren Türk vatandaşlara ve mavi kartlılara maddi destek ile doğum yardımı yapılmaktadır. 633 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye eklenen Ek-4’üncü maddesi doğrultusunda birinci çocuk için 300 TL ikinci çocuk için 400 TL, üçüncü ve sonraki çocuklar için 600 TL tutarında doğum yardımı yapılmakta olup, çoklu doğum ile dünyaya gelen 0-2 yaş aralığında evlatların bulunmuş olduğu gerekseme sahibi hanelerin beslenme ve öz bakım ihtiyaçların desteklenmesine yönelik (hane içinde şahıs başına düşen geliri net asgari ücretin 1/3’ünden (1.417,80 TL) azca olan haneler için) 215 TL çoklu doğum yardımı yapılmaktadır.

Eşi vefat eden bayanlara yönelik yardım:

3294 sayılı Kanun kapsamında hane içinde toplumsal güvencesi olan bir kişi bulunmayan ve de son resmi nikahlı eşini yitirmiş bayanlara verilen 500 TL tutarında bir yardımdır.

Öksüz ve yetim yardımı:

3294 sayılı Kanun kapsamında anası ve babası ya da ya anası ya da babası ölmüş küçüklere verilen 300 TL tutarında yardım yapılmaktadır.

Muhtaç asker ailesi-asker çocuğuna yönelik yardım:

Askerde olan bireylerin muhtaç olan ailelerine olan 3294 sayılı Kanun kapsamında 500 TL tutarında olan bir yardımdır. Bu yardım kişinin askerlik görevi süresince eğer bekârsa annesine, evli ise karısına verilir. Bu durum askerde babası olan ve toplumsal güvencesi olmayan çocuklar için de 3294 sayılı Kanun kapsamında 200 TL tutarında ek olarak meydana getirilen yardımdır.

Terör zararına yönelik yardım:

Terör vakalarından etkilenen insanlara, gazilere ve şehit ailelerine olan yardımlardır.

Afet-acil durum yardımı:

Afet, acil durum benzer biçimde durumlarda vatandaşlara Toplumsal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları tarafınca vatandaşların barınma, giyim, besin benzer biçimde gereksinimlerini göz önünde bulundurup ona gore belirlenen şekilde meydana getirilen yardımlardır.

İşe yönlendirme ve başlama yardımı:

3294 sayılı Kanun kapsamındaki 18-55 yaş içinde olup Toplumsal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarınca çalışabilir olarak değerlendirilerek İŞKUR’a müracaat bildirilen vatandaşlara Toplumsal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfınca 1 yıl içinde, azami 3 kere olmak suretiyle aylık net asgari ücretin en fazla %10’una kadar yardım verilmektedir. İŞKUR’a bildirilen ve toplumsal güvenceli bir işe yerleşen bireyler brüt asgari ücretin 1/3’ ne karşılık gelen tutarda aynı yıl içinde 1 kere yardım alır.

Barınma-gıda yardımları:

Toplumsal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarınca gerekseme sahibi ailelere ve bireylere temel besin ihtiyaçlarının karşılanması, yaşlı, engelli, hasta olan ve evinde yiyecek yapabilecek durumda olmadığı (lüzumlu yiyecek yapma araçlarına haiz olmayanlar, evsizler vb.) belirlenen kişilere Toplumsal Yardımlaşma ve Dayanışma (SYD) Vakıfları tarafınca aşevi hizmeti, fena, eskimiş, sağlıksız, oturulmayacak evlerin bakımı, onarımı yada maddiyatın karşılanması, toplumsal bir dayanağı olmayanlara Toplu Konutlar İdaresince ev yapılması yada verilmesi, gerekseme olan hanelere kömür yardımı yapılması, elektrik tüketim desteği verilmesi uygun görülen yardımların hepsidir.

ENGELLİLERE-YAŞLILARA YÖNELİK YARDIMLAR:

Yaşlılık aylığı:

2828 sayılı Kanun kapsamında harçlık almayan, toplumsal bir güvencesi olmayan ve aylık bağlanacak kişinin kendisi ve eşi dikkate alınmak suretiyle şahıs başına düşen aylık geliri net asgari ücretin 1/3’ünden (2022 yılı için 1.417,80-TL) azca olan 65 yaş üstü yurttaşlarımıza meydana getirilen yardımlardır.

Engelli aylığı:

Toplumsal güvencesi olmayan ve hane içinde şahıs başına düşen geliri net asgari ücretin 1/3’ünden (2022 yılı için 1.417,80-TL) azca olan yurttaşlarımıza meydana getirilen yardımlardır. %40-%69 arası engelli aylığı 865 TL, %70 ve üstü engelli aylığı 1.298 TL tutarındadır. 18 yaşından minik hususi gereksinim düzeyi minimum hafifçe düzeyde olan yada %40 ve üstü oranda engelli olan yakını bulunan kişiler için ise 865 TL tutarında yardım yapılmaktadır.

SAĞLIK YARDIMLARI:

Toplumsal güvencesi olmayan tüm vatandaşlar için sıhhat hakkından yararlanmaları için verilen yardımlardır. Ek olarak bazı hususi hastalıklar için ayrı başlık altında sıralayabileceğimiz ayrı sıhhat yardımları da mevcuttur. Bunlar:

Kronik hastalık yardımı:

Tüberküloz ve SSPE hastalığına haiz vatandaşlar için tertipli meydana getirilen yardımlardır.

Silikozis hastalarına meydana getirilen yardım:

Silikozis hastalarına meydana getirilen yardımlardır. Fakat bu yardımlara yeni müracaat alınmamaktadır.

EĞİTİM YARDIMLARI:

Toplumsal yardım programlarının etkili ve sürdürülebilir ve de amacına ulaşıp yoksulluğu aza indirgemesinin en büyük faktörü eğitimdir. Bilhassa yoksul kesimlerde oluşan eğitimde fırsat eşitliğinin hepimiz tarafında eşit hale gelmesi için sağlanan yardım türüdür. Bu da kendi içinde değişik yardım gereksinimlerine gore başlıklara ayrılmaktadır. Bunlar; şartlı eğitim yardımı, eğitim materyali yardımı, talebe barınma-taşıma-yemek yardımları, yurt yapımı, yükseköğretim öğrencilerine yönelik yardımlar, çeşitli eğitim yardımları olarak başlıklandırılır.

Şartlı eğitim yardımı:

3294 sayılı Kanun kapsamında ve de toplumsal bir güvencesi olmayan küçüklere okula devam etmeleri şartıyla meydana getirilen aylık yardımlardır. İlköğretim kız çocuklarına aylık 60 TL, adam çocuklarına aylık 55 TL, ortaöğretim kız çocuklarına aylık 90 TL, adam çocuklarına ise 70 TL olarak verilmektedir.

Eğitim materyali yardımı:

3294 sayılı Kanun kapsamında her yıl durumu kafi olmayan, gerekseme sahibi ailelerin çocuklarına Toplumsal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları tarafınca verilen okul temel gerekseme yardımlarıdır. (Kırtasiye, önlük, çanta vb.)

Talebe barınma-taşıma-yemek yardımları:

 Toplumsal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları tarafınca öğrencilere verilen taşıma, yiyecek ve barınma gereksinimlerine yönelik yardımlardır.

Yurt yapımı:

Toplumsal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı Mütevelli Heyeti sonucu ile ortaöğretim öğrencilerine yönelik yurt ihtiyacı bulunan yerlerde 100, 200 ve 300 kapasiteli yurtların yapılmasıdır.

Yükseköğretim öğrencilerine yönelik yardımlar:

Yükseköğretim kurumlarında tahsil gören öğrencilerin yurt içindeki temel ihtiyaçlarının giderilmesine yönelik meydana getirilen yardımlardır.

Çeşitli eğitim yardımları:

3294 sayılı Kanun kapsamında ilk ve ortaöğretim okullarına devam eden öğrencilerin ortaöğretim ve yükseköğrenim imtihanlarına hazırlık materyallerinin sağlanabilmesi için meydana getirilen yardımlardır.

YABANCILARA YÖNELİK YARDIMLAR:

Çoğu zaman Avrupa Birliği (AB) tarafınca finanse edilen bu yardımları ülkede yaşayan yabancıların sorunlarının çözülmesi ve destek olunması için düzenlenen yardımlardır. Bu tarz şeyleri 2 başlıkta sıralayabiliriz.

Yabancılara yönelik şartlı eğitim yardımı:

Birleşmiş Milletler Ufaklıklara Yardım Fonu (UNICEF), Türkiye Kızılay’ı, Ulusal Eğitim Bakanlığı (MEB) ve Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı (ASPB) içinde oluşturulan ortaklıkla uygulanan bir yardım türüdür. Ulusal Eğitim Bakanlığı’nda ve geçici eğitim merkezlerinde okuyan Suriyeliler ve öteki tüm yabancı çocuklar için ana sınıfı ve 8. Derslik arasındaki kız küçüklere 60 TL, adam küçüklere 55 TL; 9. Derslik ile 12. Derslik arasındaki kız çocuklarına aylık 90 TL, adam çocuklarına ise 70 TL maddi destek sağlanmaktadır.

Toplumsal uyum yardımı:

Internasyonal Kızılhaç ve Kızılay Dernekleri Federasyonu (IFRC), Türkiye Kızılay’ı ve Aile Toplumsal Hizmetler Bakanlığı (ASPB) içinde oluşturulan ortaklıkla uygulanan bir yardım türüdür. Geçici Koruma Statüsü, Internasyonal Koruma Statüsü, Internasyonal Koruma müracaat sahipleri ve İnsani İkamet İzni bulunan yabancıları kapsar.